RECENZJA: Quebonafide – „Ezoteryka”

Twórca świetnej „Eklektyki” i równie dobrej „Płyty roku” nagranej w duecie z Eripe, powraca z nowym albumem. „Ezoteryka” była jedną z najbardziej wyczekiwanych longplayów 2014 roku, ostateczny termin jej wydania był przez dłuższy czas owiany tajemnicą, a sposoby promowania opierały się na niekonwencjonalnych metodach jak np. wypuszczeniu kilku klipów pod rząd jednego dnia. Dodajmy do tego przecieki, które pojawiły się w okolicach Bożego Narodzenia, kiedy wyszły wszystkie numery, które zostały tutaj umieszczone, pozbawione jedynie zwrotek gościnnych.

Większość słuchaczy zastanawiało się czy to kolejny planowany sposób promocji ze strony Queby, czy też duża wpadka i niedopilnowanie kogoś z jego ekipy. Taki obrót sprawy spotkał się z dużą ilością krytyki i chłodnego przyjęcia wpuszczonych w eter tracków i obaw związanych czy to kolejne prowo rapera i jak będzie wyglądał ostateczny materiał wypalony na cedek. Czy „Ezoteryka” dorówna „Eklektyce”? I czy finalne wersje utworów są lepsze od przecieków? Na te pytanie postaram się odpowiedzieć w tej recenzji.

„Ezoteryka” zawiera piętnaście numerów, zero zaskoczeń w kwestii oficjalnie umieszczonych tu utworów, ale już ich ostateczne wersje brzmią trochę inaczej i nie tylko pod względem poddania ich masteringowi.

Teksty w porównaniu z poprzednimi płytami są bardziej refleksyjne, mniej tu bragga, które przeważały na ostatnich produkcjach. Nie licząc singlowego „Hype”, rozszerzonej wersji akcji Hot16Challenge, czyli „Światłowstręt” czy bangerowego „Ciuchy, kobiety…” Quebo bazuje na społecznej obserwacji, rozliczeniem z przeszłością i perspektywach na lepsze jutro, które wynikło z niespodziewanego sukcesu „Eklektyki”, czy jak kto woli opcji „to już nie bragga, to wygrywanie życia”.

Brzmienie longplaya to połączenie stylu, który powinien zadowolić oczekujących na progres u gospodarza poprzez brak powielania schematów z 2013 roku, i fanów, a może raczej fanek hitowej „Euforii”. Może „Paulo Coelho” czy „Tarot” przerosną kilku niedzielnych słuchaczy rapera, ale na pewno będzie to łatwiej przyswajalne niż braggadacio.

Największą zaletą Ezoteryki jest połączenie spokojniejszych utworów z przeplatającymi się bangerami, które wcale się ze sobą nie gryzą i mimo, że daleko temu do przemyślanego konceptu, to wszystko dobrze spaja się w jedno. Rozpoczyna błyskotliwy w wersach i najbardziej imprezowy „Hype”. Chris Carson zostawił mocną elektryczną dawkę woltów, na której gospodarz świetnie się odnalazł, co rusz bawiąc się słowem w każdej z trzech szesnastek:

„Ostry wjazd, red alert, należałoby odgwizdać faul
Nieczysto zagrałem, ale bawię się dalej
To kawałek za kawałkiem jak w Pizza Hut”

„Nie wiem, czy strawisz to łatwo
Teraz jestem playa jak Dawid Podsiadło”

„Mój plan się w głowie nie mieści, mów mi John Doe
Twój rap od siedmiu boleści, znowu John Doe”

Natomiast kończy „Vanilla Sky”, gdzie w porównaniu z wcześniejszym leakiem, w utworze pojawił się niespodziewany gość – Mes, co prawda udziela się on tutaj tylko w czterowersowym refrenie, ale jak zwykle nie zawodzi i dodaje kolorytu kawałkowi, podobnie jak Anna Iwanek w chórkach. Tytuł nawiązuje do kinowego hitu z Tomem Cruisem, sam Quebo przeplata w outro jeden z filmowych motywów:

„Open your eyes, open your eyes, open your eyes
Małe zdarzenia, duże konsekwencje”

Pomiędzy rozpoczynającym „Hype”, a kończącym „Vanilla Sky” warto przesłuchać też „Tarot”, będący chyba pierwszym oficjalnie wypuszczonym numerem z Ezoteryki. Utrzymany w refleksyjnym klimacie rozliczeniem z utopijnym światem marzeń i nieszczerych relacji międzyludzkich.

Zupełnym przeciwieństwem jest już wcześniej wspominany „Trip”, który swoim brzmieniem bardziej pasowałby raczej do „Erotyki”, choć z drugiej strony mógłbym się przychylić do opinii przeczytanej na jednym z forum, że „Trip” będzie spójnikiem pomiędzy „Eklektyką”, a kolejnym solowym materiałem rapera. Fankom „Euforii” powinno za to spodobać się „Ile mogłem” szczególnie wypuszczone w albumowej wersji.

Piętnaście utworów i dwunastu producentów, którzy zapewniają odbiorcy różnorodność w brzmieniu. Dwukrotnie na trackliście pojawiają się ksywki trójki beatmakerów: Chris Carson („Hype”, „Ciuchy, kobiety…”), ka-meal („Żadnych zmartwień”, „Kyrie Eleison”), oraz Teken („Powszechny I Śmiertelny”, „Trip”). Carson i ka-meal wyprodukowali tutaj bity w stylu, z którego na scenie słyną, odpowiednio bujające bangery od Chrisa i bardziej melancholijne brzmienie od ka-meala. Teken w letniakowym Tripe sampluje oldskulową Corone, a drugi przez niego wyprodukowany numer, czyli „Powszczechny i śmiertelny” to jeden z najbardziej dziwnych kawałków umieszczonych na Ezoteryce, w tym przypadku Teken poszedł w bardziej elektroniczne brzmienie i wyszło to naprawdę dobrze.

Z pozostałej dziewiątki producentów wyróżnię tradycyjnie Eljota („Tarot”), nietradycyjne Bobera („Vanilla Sky”) i RiskZero („Ciernie”). Myślę, że Bob Air mógł mieć też duży wpływ na pojawienie się w utworze, przez niego wyprodukowanym Mesa, z którym już wcześniej współpracował na solowych projektach Typa, będąc łącznikiem w kontakcie pomiędzy Mesem a Quebonafide.

Goście z jednej strony specjalnie nie zawodzą, ale z drugiej najlepiej wypadają ci udzielający się tylko w refrenach. Obie wokalistyki K-Leah i Justyna Kuśmierczyk spisały się bez zarzutu, zresztą nie pierwszy raz i warto obserwować ich kolejne poczynania, wspomniany wyżej Mes również nie zawiódł, Sitek tradycyjnie jak to w ostatnim czasie bywa udziela się tylko w refrenie i brzmi dobrze, choć w takim tempie pisania przez niego zwrotek, na jego płytę będziemy czekać jak na „Detox”.

Guzior i Deys dobrze, aczkolwiek specjalnie nie będę powtarzał w odtwarzaczu ich zwrotek, ale bardziej Deys niż Guzior, choć wynika to głównie z kawałków, w których się udzielili

Na koniec zostały mi jeszcze dwa ancymony udzielający się w „Żadnych zmartwień” czyli Kuban i Kuba Knap. Popularności jednego i drugiego nie potrafię zrozumieć, ale o ile Kuban jest mi obojętny, to Knap zwykle irytuje. Tak też jest w tym przypadku, Kuban wypada przyzwoicie, a rola Kuby mogłaby zostać ograniczona do chórków w refrenie, gdyż jego niektórych wersów nie powstydziłaby się symbioza Penxa i KaeNa na czele z:

„Brzmi trochę głupio, mam styl gorący jak gówno
Którym resztę leszczy se wciągnę dupą”

Choć i tak część słuchaczy, podejrzewam fanów Knapa próbowała doszukać się w tym wersie drugiego, ambitniejszego dna.

Plusy:
– duży przekrój tematów zawartych na albumie,
– flow. Progres w pórównaniu z poprzednim produkcjami, kombinacje, podśpiewywanie,
– refreny. Zarówno te wpadające w ucho, jak i utrzymane w bardziej refleksyjnym klimacie dobrze spełniają swoją role przerywnika,
– bity. Producenci w większości przypadków nie zawiedli,
– odejście od braggowej łatki Eklektyki, bez nadmiernego wchodzenia w „euforyczne” hity.

Minusy:
– goście, którzy zostali w cieniu gospodarza. Najlepiej spisali się ci udzielający się tylko w refrenach,
– dziwne sposoby promocji. Nawet jeśli wyciek nie był kontrolowany to i tak część słuchaczy trochę po macoszemu zaczęła traktować ten materiał,
– raper, który wciąga leszczy dupą….

Numery warte sprawdzenia:
– Hype
– Tarot
– Powszechny I Śmiertelny
– Ciernie
– Vanilla Sky

Można stwierdzić, że Ezoteryka dorównała Eklektyce, aczkolwiek ich brzmienia są na tyle różne, że do części fanów poprzedniego solo, ten album może nie trafić w całości. „Eklektyka” jest łatwiejszym w odbiorze projektem i gdybym miał wybierać pomiędzy tymi dwoma krążkami, to stanąłbym jednak po stronie Eklektyki, zresztą to było takie wejście z buta w scenę i to frontowymi drzwiami, że trudno będzie to w najbliższym czasie przebić. Największą zaletą w tym porównaniu dla Ezoteryki jest kwestia, że nie jest zawodem dla słuchaczy, ani też odgrzewanym kotletem.

Większych zmian w zwrotkach z przecieków, a wersjach finalnych nie ma, doszły gościnne występy plus, gdzieniegdzie pojawiła się kolejna szesnastka gospodarza, lecz trzeba przyznać, że jako złożone w całość zdecydowanie lepiej wypada niż porozrzucane i pourywane na Youtube.

Quebonafide, aby trochę zrekompensować słuchaczowi taką „wpadkę” dorzucił jeszcze w preorderze mixtape pt. „Erotyka”, ale tą produkcje oddzielnie opiszę już niebawem. Tymczasem „Ezoteryka” na ten moment płyta roku. Ocena: 5/6.