Felieton
ROZKIMNA: Polska Rap Kinematografia cz.1

Pierwsze rapowe polskie teledyski wykonane były zupełnie bez rozmachu, za niewielkie pieniądze, przedstawiały na ogół tylko surowe realia Polskich blokowisk i pozbawione były efektownych ujęć oraz interesujących koncepcji. Od chwili wydania ich minęło wiele lat, z których perspektywy upływu można powiedzieć, że wprawdzie polska rap kinematografia nie dojrzała jeszcze poziomem do tej z chociażby USA, jednak etap raczkowania zdecydowanie ma już daleko za sobą. Pojawiają się coraz lepsze klipy, oraz zaznaczają swoją obecność ciekawe trendy w tworzeniu ich. Zapraszam do zapoznania się z nimi, oraz przeanalizowania najbardziej charakterystycznych z jakiegoś powodu klipów.
Dwa tygodnie temu O.S.T.R. oraz Hades nagrali utwór ”600 Dni” opowiadający o wojnie w Syrii, realizując również do niego osobliwy teledysk zmontowany z makabrycznych ujęć przedstawiających jej czasami żywe, czasami umierające, a czasami już martwe ofiary. Klip jest bardzo drastyczny, i zupełnie pozbawiony cenzury, co nie ma za zadanie szokować odbiorcę dla samego wywołania mocnych wrażeń, jak to ma miejsce w horrorach, ale wzbudzić zainteresowanie ogromem cierpienia spadającego na ludzi. ’
’Napisaliśmy ten utwór, zwrócić Waszą uwagę na to jak naprawdę wygląda Świat, w którym żyjemy. Dosyć mamy przymykania oczu i udawania, że nic się nie dzieje. Kiedy Unia Europejska milionami euro wyciera sobie usta po obiedzie, media nawet nie wspominają o zbrodniach wojennych w Syrii. (…) Jest to przerażający obraz, ale również nasza rzeczywistość. Zwracamy się do mediów i polityków, aby przerwały zmowę milczenia zwracając uwagę wszystkich Polaków na zaistniałą tragedię.” – można przeczytać w komentarzu pod rzeczonym klipem na YouTube. Teledysk spotkał się z bardzo mieszanym przyjęciem, wzbudzając u odbiorców masę silnych emocji. DJ Story wypowiedział się o nim krótko po jego premierze w bardzo negatywny sposób, bezpardonowo wyrażając swoje zniesmaczenie, zarzucając autorom zbędne epatowanie okrucieństwem, podczas gdy można było w inny sposób zwrócić uwagę na problem. Moje osobiste odczucia wobec klipu również są sprzeczne: z jednej strony nie chciałbym zostać ukazany w żadnym teledysku z urwaną ręką albo jelitami wypływającymi na wierzch, z drugiej wiem że byłby to chyba i tak mój najmniejszy problem w takiej chwili. Z jednej strony zaszokowanie słuchacza i widza jest najszybszym, najprzystępniejszym sposobem zwrócenia jego uwagi, z drugiej jednak rodzi się pytanie, czy to czyni go jednocześnie najlepszym? Myślę jednak, że tylko stając ze złem twarzą w twarz można przerazić się nim na tyle, by w końcu zechcieć je pokonać.
Piosenka Chady ”Od Apelu Do Apelu” będąca ostatnim singlem promującym jego album ”WGW” opowiada o pobycie rapera w zakładzie karnym. Co ciekawe, teledysku doczekał się remix utworu autorstwa DNA, a nie oryginalna jego wersja. Klip został w całości utrzymany w czarno-białej kolorystyce. Zrealizowała go ekipa Dirt Video na terenie jednego z zakładów karnych, ukazując życie skazanych oraz ich samych, a nawet ilość dni pozostałą im do odsiedzenia. Przekaz utworu jak i klip idealnie ze sobą współgrają, emanując przytłaczającą wręcz tęsknotą za wolnością, ale i optymistycznym pragnieniem poradzenia sobie z nią. Ludzie z Dirt Video spędzili setki godzin pracy nad realizacją zdjęć do klipu i montażem, trud ten w moim odczuciu stanowczo się opłacił – chwyta on za serce, wywołując całą gamę – czasami sprzecznych – emocji.
”Hipotermia”, utwór promujący nowy album zeusa pt ”Zeus. Nie Żyje’’, opowiada o dwóch ostatnich, dosyć ciężkich latach jego życia, przepełnionych zmaganiami z depresją. Duszną, samotniczą i mroczną atmosferę utworu idealnie obrazuje klip powstały do niego, zrealizowany w starym, obracającym się w ruinę domu wypełnionym fotografiami oraz różnego rodzaju plugawymi stworzeniami jak pająki czy karczany. Sceneria taka również skłania do refleksji na temat przemijania. Klip spotkał się z dużym zainteresowaniem widzów oraz bardzo ciepłym odbiorem, nadając impetu premierze albumu. Chociaż wśród Polskich rapowych teledysków nie ma sobie podobnych, daje się chwilami odczuć jego podobieństwo do ”The Way I Am” Eminema, nie jest to jednak w żadnym wypadku podobieństwo graniczące z plagiatem; można po prostu sądzić, że Twórcy ”Hipotermii” inspirowali się w pewnym stopniu dokonaniem Amerykanina.
Bardzo ciekawym przedsięwzięciem było nagranie przez tego Typa Mesa w listopadzie 2008 roku za jednym podejściem zarówno piosenki ”My”, jak i teledysku ją ilustrującego. Nie byłoby w tym może nic niezwykłego, gdyby nie fakt, że cała akcja miała miejsce na chodniku przy ulicy Wigury i Żwirki w Warszawie. Teledysk ukazujący mistrza przy pracy został wydany w dwóch wersjach – pierwszej, surowej, drugiej z dodanymi ujęciami. Tyn Typ udowodnił, że dobry rap można robić wszędzie, na luzie, a w dodatku w wielkim stylu.
”Każdy ponad Każdym” WWO to wspaniały utwór opowiadający o wszelkiej ludzkiej zawiści oraz indywidualnym poczuciu wyższości nad innymi ludźmi, co zostało wspaniale ujęte we wzajemnie splatających się ze sobą, fikcyjnych historiach kilku ludzi. Utwór ukazał się na drugiej części płytowej trylogii albumów producenckich grupy beatmejkerów White House pt. ”Kodex 2: Proces” (2004). Teledysk do niego zrealizowano głównie za pomocą techniki animowanej w formie bajki dla dorosłych, w sposób perfekcyjny obrazując całą misterną opowieść w nim przedstawioną. Zarówno klip jak i piosenka przez niego ilustrowana zyskały status kultowego, plasując się wysoko nawet w popularnych zestawieniach najlepszych utworów i teledysków. W rankingu telewizyjnej stacji muzycznej VIVA! ”100 klipów, które wstrząsnęło Vivą” – teledysk zajął 46 miejsce, zaś w rankingu 120 najważniejszych Polskich utworów hip-hopowych serwisu T-Mobile Music – 49.
W świecie polskiego rapu powoli uwypukla się trend na ilustrowanie utworów długometrażowymi, mocno fabularyzowanymi teledyskami, nacechowanymi filmowym polotem. Doskonałym przykładem takiego postępu jest teledysk do utworu ”Reset”, promującego album Sokoła oraz Marysi Starosty pt. ”Czysta Brudna Prawda”. Tekst piosenki opowiada o toczącym świat zdegenerowaniu wynikającym bezpośrednio z postępu cywilizacyjnego. Raper sugeruje powrót do pierwotnej natury, zerwanie z nawykami i zaznanie rzeczy pierwotnie dających ludziom radość, chociażby na chwilę. Teledysk pokazuje dzień z życia granych przez sokoła oraz Marysię Starostę bohaterów, Nie epatując przy tym jaskrawymi przykładami zerwania więzi z natura, ukazuje je w sposób zupełnie pozbawiony dramaturgii, tak, jak odbywa się to właśnie w szarym życiu codziennym, by oglądając klip można się było poczuć trochę tak, jakby oglądało się własne poczynania nakręcone ukrytą kamerą. Niestety, nie wszyscy widzowie zrozumieli odpowiednio ten minimalizm, wielu osobom klip wydał się monotonny i nudny. A szkoda, bo z całą pewnością jest on jednym z najciekawszych polskich, rapowych teledysków jakie dane było mi obejrzeć, właściwy jego odbiór zależny jest jednak od całkowitego wczucia się w treść piosenki oraz samej przedstawionej w nim historii. Scenariusz do klipu napisał sam Sokół oraz Jakub Żolczyk, zdjęcia wykonali Kuba Łubniewski oraz Karol Szczepański, montażem zajął się Waligura. W obrazku pojawiło się również epizodycznie kilka postaci znanych fanom rapu, jak chociażby Pezet.
Innym długo trwającym Polskim, rapowym teledyskiem okraszonym ciekawą fabułą jest ”Co Z Tą Forsą?” WuWunia. Zajawkowy – jak przyznaje sam autor – klip powstał m. in. podczas rozdawania mixtape’ów ”Droga Do Odkupienia”, który zresztą rzeczony utwór promuje. Historia w nim przedstawiona zaczyna się od spotkania WuWunia z dwoma zdemoralizowanymi prawilniakami (w ich rolę wcielili się znajomi rapera, rewelacyjnie wywiązując się ze swego zadania), od których ma odebrać paczkę z płytami, co przysparza raperowi problemu, ze względu na stopień ich nieokrzesania. Intro jest wprost rewelacyjne, wywołuje uśmiech na twarzy i angażuje widza w historię czyniąc go ciekawym dalszej jej części. Po odebraniu towaru zaczyna się druga część teledysku, zgrabnie ilustrująca właściwy utwór trochę w stylu Rap One Shot, niestety outro nie trzyma poziomu, prezentując niskich lotów humor. Cały klip trwa 11:30 sekund, co czyni go najdłużej trwającym teledyskiem ilustrującym Polski, rapowy utwór.
Numer ”Pal Hajs” WuWunia nakłania do chwalenia się swoim statusem społecznym poprzez palenie pieniędzy. W niskobudżetowym, suto okraszonym lejącym się tanim winem musującym, amatorskim klipie do utworu raper lansuje się na alfonsa pośród koleżanek oraz ziomali w tle ruin na odludziu, paląc pieniądze, zajmując je ogniem i przypalając sobie od trawiącego je płomienia cygara. Teledysk miał z samego założenia być zabawną alternatywą dla – jak napisał sam autor w komentarzu do niego – pospinanych teledysków jakie serwuje nam TV”, i spełnia doskonale swoją rolę, wywołując uśmiech na twarzy znacznej ilości widzów, na co wskazuje dobitnie YouTube’owy wskaźnik łapek w dół i w górę.
W tym roku miał swoją premierę album producencki Donatana pt. ”Równonoc”, jak najlepiej określił to sam producent, ”(…) jest to pierwszy w historii projekt trwale wiążący rodzimą muzykę Słowiańską z hip-hopem.”. Płytę promowało aż osiem teledysków, i trzeba przyznać że wszystkie z nich były interesujące z jakiegoś powodu, ale zdecydowanie najciekawszym jest ”Nie Lubimy Robić” w którym zarapowali Borixon oraz Kajman, zaś refren i podkład urozmaicili swoimi głosami oraz żywymi instrumentami muzycy z zespołu Percival. Teledysk został nakręcony w Kujawsko-Dobrzyńskim Parku Etnograficznym w Kłóbce, w otoczeniu starych budynków gospodarczych, pól uprawnych oraz fermowych zwierząt, z dużą dozą humoru oraz dystansu. Wspaniałą, chociaż mało złożoną rolę kobiecą zagrała w nim szesnastoletnia wówczas, czarnowłosa modelka o pseudonimie Luxuria Astaroth. Klip przepełniony jest subtelnymi, erotycznymi podtekstami, oraz ciekawym humorem, szybko zyskał oszałamiającą popularność dobijając w obecnej chwili do ponad 5 milionów wyświetleń w serwisie YouTube. Za scenariusz do klipu odpowiada Donatan, zaś reżyseria, zdjęcia, oraz montaż to dzieło Piotra Smoleńskiego.
Pomimo wielu rodzimych, uzdolnionych ekip tworzących rapowe klipy, w świecie Polskiego rapu panuje odczuwalna tendencja do realizowania niskobudżetowych teledysków. Po części dzieje się tak na pewno ze względów finansowych, na pewno jednak raperzy działają też w myśl zasady, że najważniejsza jest muzyka, a zilustrowanie utworu w teledysku ma stanowić jej dopełnienie, sugestywnie wprowadzając słuchacza w klimat utworu, przysparzając mu przy tym promocji. Tede widząc poczynania swoich kolegów po fachu postanowił wydawać klipy sygnowane mianem ”Jeden Strzał”. Proste, zajawkowe, spontaniczne obrazki utrzymane w klimacie utworu, pozbawione wyszukanych ujęć, doskonale spełniają swoją rolę, czego najlepszym dowodem są chociażby teledyski do piosenek ”Odkupienie” czy ”M.I.A.S.T.O. Tronic”.
Jeśli szukasz biletów na koncerty hip-hop/rap, zdobędziesz je w 100% legalnie u naszych przyjaciół z Biletomat.pl

Felieton
„Rhythm + Flow” Made in Poland – czy spełnił oczekiwania? – felieton
Podsumowuję polską edycję rapowego show na tle reszty świata.

Polska scena muzyczna doczekała się własnej wersji popularnego show Rythm n Flow, gdzie młode raperki oraz raperzy walczą o kwotę pieniężną, a zarazem o kontakty i popularność. Pierwsza edycja tego formatu, przewidywalnie, miała miejsce w Stanach Zjednoczonych. W jury zasiedli Cardi B, T.I. i Chance The Rapper, którzy znaleźli naprawdę zdolnego rapera, który zrobił bardzo konkretną karierę w Stanach, bowiem D Smoke otrzymał trzy nominacje do Grammy. Można by powiedzieć: damm, that’s what’s up! Jeżeli udział w programie Netflixa potrafi tak napędzić karierę i wykreować rapera, który w gruncie rzeczy wcale nie oferował komercyjnego rapu, czuję potencjał na kilometr. Natomiast ostatnia edycja z obłędną Latto, DJ Khaledem i super tekściarzem Ludacrisem wzbudziła we mnie (i wielu) bardzo mieszane uczucia. Zwycięzcą dla wielu widzów był tylko jeden, jednak zupełnie inny gość zgarnął hajs – raper, który nie prezentował się w każdym odcinku jako lider i nie postawiłabym na niego 5 PLN-ów.
W Ameryce jak na Eurowizji
Kontrowersyjna produkcja na pewno istotnie przyczynia się do rozwoju kariery i rozpoznawalności aspirujących muzyków. Realizacja samego show ma dość hip-hopowy wydźwięk, stylówki się zgadzają, tak samo jak zaproszeni producenci muzyczni oraz goście-jurorzy grubego formatu, jak np. Eminem. Ostatnia amerykańska edycja dała mi jednak wrażenie konkursu, który ma jakieś dziwne zasady… jak Eurowizja.
Edycja francuska vs włoska
Żeby nadać trochę jeszcze większego backgroundu, dodam, że edycja francuska również jest małym rollercoasterem, bo nie wszystkie werdykty były faktycznie oceną talentu, a bardziej opierały się na potencjale packagingu, co w sumie idealnie opisuje to, co dzieje się od kilku lat w przemyśle hip-hopowym. Wszyscy pogubili się między bletkami, różowym spritem, autotunem, sztuką pisania i BBL na loży VIP, albo wyrokami w pace za białe noski. To jak zainwestowanie w słaby temat, wrzucenie go do drogiego grindera, zwinięcie łodygi w złotym papierku i narzekanie na syntetyczne zapachy. Ten program pokazuje jak Gen Z reprezentuje obecnie kulturę rapową, która przeszła bez wątpienia transformację. Obok Francji wybitnie ekscytującą edycją jest wersja włoska, gdzie legenda rapu Fabri Fibra w drugiej odsłonie show bardzo pilnuje tego, aby oceniane były skille raperskie, a nie tylko wygląd i stylówka, dlatego program wygrał freestylowiec Cuta. Czyli jednak dostrzeżono, że może nie warto postępować jak większość majorsów, tylko dać szansę ludziom z prawdziwym talentem – ale nie zapominając o tym, że rap to biznes.
Rhythm + Flow – Made in Poland
Wersja polska była dla mnie bardzo nieoczekiwaną i zaskakującą niespodzianką, postawiłabym stówkę, że kolejna edycja odbędzie się w Niemczech. Here we go, biało-czerwoni na Netflixie, gdzie polskie „kur$a” zostało jednak w angielskim dubbingu przetłumaczone. Cały świat będzie myślał, że żeby dogadać się z Polakiem, wystarczy użyć f#ck jako co drugie słowo – very good, my friend. Okej, przekleństwa są nieodłącznym elementem polskiego rapu, chyba w tej kwestii od wielu lat się nic nie zmieniło, nawet na Netflixie…

Dziarma, Sokół i Bedoes porozjeżdżali się po kraju, szukając młodych, nowych i starych talentów. Zajaweczka z Poznania wywołała wzruszenie i kilka łez się potoczyło. Ostatnia włoska odsłona nagrodziła widzów bardzo fajnymi wizualami graficznymi i formą, w jakiej zostały przedstawione miasta oraz miejscówki, w których toczyła się akcja. Polska postawiła na komunistyczne bloki i małe zajaweczki z centrum. Globalni widzowie pomyślą, że wszyscy Polacy mieszkają jak w paryskim ghettcie Saint Denis – stary, tam to dopiero bloków w tej Polsce. Trąci tu ostrą ironią, w istocie Polska nie ma dużo wspólnego z blokowym ghettem, tak jak inne kraje Europy. Przyjęło się, że bloki to rap, a rap to ulica, ale o tym później.
Pyskata Kara
Znajomą twarzą w show jest pyskata Kara, która mówi to, co myśli, i brutalnie ocenia innych uczestników, mówiąc im wprost: „hej, to jest słabe”. Tak czułam, że to będzie czarny koń tej edycji, bo na tle innych intensywnie wyróżnia się swoimi umiejętnościami. Eliminacje, które zaprezentowały się na takie średnie okej, wyłoniły kilku mocniejszych zawodników i zawodniczek – niestety wielu z nich odpadło w Cypherach. Do udziału w show zostały również zaproszone osoby przez twórców formatu, casting, ale układy i polecenia, nie gwarantują im w istocie przejścia dalej. Bądźmy szczerzy: 24h na napisanie zwrotek i ich zapamiętanie przerosło wielu z nich, ale czy taki challenge jest naprawdę wielką weryfikacją talentu? Szelest odpadł niesłusznie z tej gry, widać było, że gościu ma charyzmę i potencjał, a Ywisa pamiętam jeszcze jako nastolatka, kiedy zaczynał tworzyć muzykę. Miło było zobaczyć, że nadal stara się realizować swoje marzenia.
Waga Bedoesa
Jurorzy mają swoich faworytów, konkurują między sobą o to, kto znalazł lepsze talenty. Jak na razie topowe wyniki zgarnia drużyna Sokoła. Dziarma szalała za Baby V, która w eliminacjach dostała „jestem na tak” z bardziej image’owych względów, ale w końcu to telewizyjne show. Bedoes, grający rolę ojca, najchętniej przepuściłby wszystkich, chociaż potrafi gniewnie, bez pardonu zaburczeć, posmagać paskiem krytyki i zbesztać młodych muzyków, aby ich zmotywować. Jestem dobitnie rozczarowana bodyshamingiem, który trochę psuje mi mood podczas oglądania tego show. Czy waga Bedoesa to jest naprawdę coś tak ważnego, że uczestnicy i jurorzy bezczelnie o tym non stop nawijają? Jeśli miała być to beczka przewodnia Nowego Rozdania, sorry, not sorry – super słabe i płytkie. Widać, że Polska nadal ma problem z jakąś ogólną akceptacją.

Od kiedy freestyle to nie FREE STYLE?
Bitwa freestyle’owa (powinnam chyba wziąć to słowo w cudzysłów) rozwaliła najbardziej system całego programu i pozostawiła posmak taniego jabola w ustach. Kara kontra Ja22y (wielokrotnie nazywana albo Jazzy, albo Jezzy – warto byłoby zgadać się, jak ma się wymawiać jej ksywkę, ponieważ to bardzo ważny aspekt jej marki). Ja22y pocisnęła Karze po rodzinie i ojcu alkoholiku. Zaatakowana dotkliwie tą linijką, doświadczona raperka odpowiedziała na to, jak to się w bitwie robi, spontanicznym freestylem, a nie wcześniej napisanym tekstem. Nawet największy kozak nie jest emocjonalnie pusty, bo bardzo często silne osoby mają sporo dużo emocji w sobie, dlatego zarzucanie Karze, że nie odbębniła swojego napisanego wcześniej tekstu, jest mało dojrzałe. Dla mnie była to i jest definicja bitwy freestyle’owej, dla jurorów rozczarowująco nie. Kara odpadła z tego show, a program miał zapewne pomóc jej rozwinąć swoją karierę lub ją uratować. Czytając między wersami, zastanawiam się, nad tym, że w Polsce może nie ma już popytu na uliczny rap? Wręcz przeciwnie wygląda to w innych krajach Europy, gdzie to nadal street raperzy robią wielkie kariery.
Czego chce jury?
Intrygującą postacią jest Kajtek, który postępuje podobnie jak taktyka uwodzenia mężczyzn w książce dla kobiet: bądź tajemnicza, zagadkowa, pewna siebie, dawaj hints, wycofaj się i nie odsłaniaj wszystkiego od razu. Jurorom się to jednak nie spodobało, a Kajtek wyśmiał ideę dzielenia się swoją całą historią i promowaniu rodziny w klipie jako wyznacznika autentyczności. Jury chciało kogoś z jajem, jak naszyjniki Dziarmy – loud and proud – gościa, który miał osobowość samca alfy, pasującą analogicznie do tego biznesu. Mimo – moim zdaniem – najlepszego klipu Kajtek odpadł, a teoretycznie był bardzo dobrym packagingiem. Tu znowu mam wielkiego clasha – o co kamman, jury? Podobny mindf#ck po tym, jak Sokół zarzucił Zippy Ogar, że jego performance na eliminacjach był „za dobry”, albo Dziarma Ja22y, że nie ma osobowości, ale jest komercyjna. Challenge stworzenia teledysków miał za zadanie zbudować więzi z publiką, odkrywając swoje rodzinne strony i przyjaciół, podobnie było w innych edycjach Rythm n Flow. Natomiast czy pokazywanie bliskich czyni Ciebie kimś autentycznym? Ludzie sukcesu to bardzo często One Man/ Gial Army, ale okey w Rythm n Flow chodzi bodajże o represent oraz lokalny support.

Bardziej ekscytujące występy na żywo to sprawdzian prezencji scenicznej, umiejętności tanecznych, kontaktu z publicznością i dykcji. Mam wrażenie, że koncerty rapowe ostatnimi czasy to takie catfishe z Tindera, ładnie opakowane, ale na żywo nie bardzo. Boron i Po Prostu Kajtek wypadli podczas tego wyzwania solidnie, dostarczając nam przyjemnych wrażeń. Highlightem tego epizodu był Żabson – profesjonalny typ, gotowy do pomocy, krytyczny, ale ziomalski, za wszelką cenę chce pomóc swojemu podopiecznemu w wygraniu hajsu! Wybitnie mnie to ujęło, w tym biznesie trudno jest o szczere wsparcie.
Ostatnie Rozdanie – wielkopolski finał!
Tak jak życzę Ja22y jak najlepiej, poczułam satysfakcję z trafnego wyboru finalistów i jej braku w ostatniej trójce. Dziewczyna ma talent, ale czy rapowy? Podobnym diamentem do oszlifowania jest sympatyczny Boron, który pozytywnie udowodnił, swoim ostatnim występem, że drzemie w nim potencjał, tylko potrzebuje trochę czasu i praktyki, wielu myśli, że raperem zostaje się w jeden dzień, not really. W tym momencie chciałabym podziękować Boronowi za nawijkę i za to, że przywrócił honor Donguralesko. Niestety Sokół w zajawce przedstawiającej Poznań, nie wymienił tego rapera w wielkiej trójce największych poznańskich legend, zabolało. Ponadto uczestnik, który jest przedstawicielem Gen Z, i nadal słucha majstra słowa czyli Gurala rokuje w mojej opinii bardzo dobrze.
Rythm n Flow ma momentami, koindencyjny mechanizm, oparty na tym, że lider tego programu z reguły go nie wygrywa. Po prostu Kajtek wzruszył do łez ludzkiego Bedoesa swoim artyzmem i predyspozycjami do pisania solidnych tekstów, pokazując, że nadal mamy w Polsce inteligentnych raperów, którzy znajdą swoich odbiorców pośród elokwentnych słuchaczy. Ciężko było zdecydować, kto na wygraną bardziej zasłużył, ponieważ Zippy Ogar rozwalił scenę bangerowym kawałkiem, pokazał uniwersalność, a takie biciory z reguły pomagają wygrać ten program. Czyj numer będzie częściej odtwarzany na Spotify, i kto ma szansę na bycie elastycznym, takie pytanie zadają sobie często jurorzy tej Netflixowej ramówki. To ta stara i dobrze znana w środowisku walka: czy pozostać wiernym swojemu stylowi, czy być różnorodnym? Zippy ominął comfort zone i to pomogło mu wspiąć się o level wyżej, robiąc duży krok naprzód!
Muszę odpalić teraz wersję angielską finału, żeby zobaczyć jak przetłumaczono po angielsku literackie rzucanie mięsem, w żadnej edycji tego programu nie więdły mi uszy tak jak w Nowym Rozdaniu.

Jeśli szukasz biletów na koncerty hip-hop/rap, zdobędziesz je w 100% legalnie u naszych przyjaciół z Biletomat.pl
Felieton
Śliwa poszedł w disco-polo. Bajorson alfonsem raperów-przegrywów – felieton
Drugie życie raperów, którym nie wyszło.

Rapowe przegrywy – Śliwa i Dawid Obserwator, którzy nie poradzili sobie na scenie i zostali wykluczeni przez słuchaczy ze środowiska, zostali wskrzeszeni przez Bajorsona jako disco-polowe przystawki.
Nie poszło ci w rapie? Czekaj na telefon od Bajorsona. Ten idealnie odnalazł się w roli alfonsa zbierającego z ulicy niechciane dziwki. Szybka metamorfoza, delikatny glow up i trafiasz dzięki niemu na inne osiedle, na którym znali cię co najwyżej z ksywki. Jak się postarasz i będziesz głośno jęczeć masz szansę zostać na dzielni k**wą miesiąca.
Czekam już na głosy oburzenia za wstęp, którego metaforyczność idealnie oddaje położenie w jakim znaleźli się wspomnieni w leadzie dwaj absztyfikanci pragnący dorobić kosztem resztek jakiegokolwiek street creditu, który i tak prawie w całości zmarnowali przez swoje zachowanie.
Dawid Obserwator i Śliwa to dwaj zupełnie inni raperzy o kompletnie różnych poziomach umiejętności i zdecydowanie innym piórze. Pierwszy z nich to ulicznik o bardzo prostych rymach, który dał się poznać jakiejś szerszej publiczności tylko dlatego, że został wzięty pod skrzydła Step Records. Kiedy przestał się klikać został wyrzucony z labelu. Nastąpiło to po jego medialnej klapie, kiedy wyszło na jaw, że w przeszłości miał związek z PISem. Uważam, że nie to go pogrzebało na rapowej scenie, tylko to w jaki sposób próbował się od tego odciąć – kłamiąc w żywe oczy, co błyskawicznie było weryfikowane na jego niekorzyść. Kilka takich wpadek i po karierze. Step zakręcił kurek i nastała bieda.
O poczynaniach Śliwy informowaliśmy od lat. Nie wysyłanie płyt fanom (czekamy już 4 lata na zakupiony krążek), krętactwo, bajeranctwo i jego fani, którzy nazywali go oszustem pod własnymi postami, które wrzucał na sociale. Ostatni wkręt do jego trumny „kariera Śliwińskiego” wkręcił Grande Connection. Wcześniej kilka gwoździ wbił też sam Peja, który zakończył z nim współpracę, jasno podkreślając, że został on wyrzucony z wytwórni, a nie odszedł dobrowolnie.
Bajorson to prawilniak, kryminogenny rap, ale z humorem. Dał się poznać jako freestyle’owiec z dużym dystansem i bekowymi przekminkami. Nigdy nikomu nie wkładał do głowy ulicznych zasad. Nie udało mu się zarobić z rapu tak jakby tego oczekiwał. Od niedawna robi disco. Pykło. „Bailando” po miesiącu ma 10 baniek na samym Youtube. Do projektu został zaangażowany Dawid Obserwator. Też prawilniak, ale z tych o twardych, ulicznych zasadach. Wkładał w głowę dzieciaków truizmy, moralizował, mówił latami w swoich liniach jak należy postępować. Skończył śpiewając narkotyczne refreny u Bajorsona.
Obserwator nie jest jednak wybitnym twórcą. Drewniane flow i monotematyczność. Pierwszy singiel disco się udał, ale to trudne do powtórzenia. Bajorson wydaje się to wiedzieć i zaangażował dodatkowo kogoś będącego półkę wyżej. Śliwa jest bardziej melodyjny. Miał być drugim Peją, ale żeby nie ubrudzić się fizyczną pracą, stara się jeszcze resztki godności sprzedać na disco-polowych refrenach. Został właśnie zatrudniony przez Bajora do potencjalnego kolejnego hitu wszystkich okolicznych potupajek. Jedyny „Piątek” jaki jednak polecam, to ten Dakanna. Przy tym poniżej nie klikajcie w trójkąt, chyba że jesteście masochistami.
Jeśli szukasz biletów na koncerty hip-hop/rap, zdobędziesz je w 100% legalnie u naszych przyjaciół z Biletomat.pl
Felieton
„Chrupki dla szonów”. Niefortunna nazwa chrupek Bambi? – felieton
Słuchaczom i artystom kojarzy się ona niezbyt dobrze.

Bambi ma swoje chrupki. We wtorek raperka rozpoczęła kampanię reklamową, a sieć od razu wrzuciła jej nowy produkt do niezbyt przyjemnego worka. Wszystko przez nazwę „Bambiszonki”.
Co to jest Bambiszon?
Najpierw powinniśmy sobie zadać podstawowe pytanie o „Bambiszona”. Co to tak właściwie jest? Po przeszukaniu sieci wyłaniają się nam dwa główne znaczenia tego słowa:
- To osoba, która jest początkującym graczem, słaba w grze, lub niedoświadczona.
- „Bambiszon” może być porównywany do niezdarnego, słabego, naiwnego, czy niedojrzałego człowieka.
Bambiszon odnosi się także do ksywki raperki Bambi, która czasami – choć bardzo rzadko i możemy domyślać się dlaczego – korzysta też z pseudonimu „Bambiszon”. Takowy jest m.in. w jej nicku na TikToku – bambi.bambiszon.
Bambiszonki – „chrupki dla szonów”
To właśnie odnosząc się do swojego alternatywnego pseudonimu, Bambi nazwała swoje nowe chrupki „Bambiszonki”. W powyższym kontekście nie wygląda to na zbyt fortunną nazwą, ale uwierzcie, może być jeszcze gorzej.
Drugi człon ksywki raperki „szon”, spopularyzowany przez filmy Patryka Vegi odnosi się do „kurwiszona”, czyli kobiety lekkich obyczajów. To właśnie z tym sporej części osób kojarzą się nowe chrupki Bambi:
„Pani córka to jest Szon
Jaki szon?
Kurwiszon”
„Pani córka to jest Szon
Jaki szon?
Bambiszon” – brzmi ugrzeczniona wersja. Wiele wpisów pod informacją o nowym produkcie raperki, który trafił do Żabek tak właśnie wygląda. Komentujący są naprawdę bezlitośni:

Oska030 o chrupkach raperki
Na temat „Bambiszonków” wypowiedział się także Oska030 z Baba Hassan. Jak widzimy, mu również ich nazwa kojarzy się jednoznacznie:

Innym skojarzeniem, za którym Bambi też raczej nie będzie przepadać jest:
Bambiszonki to pomyślałam od razu o cycach https://t.co/em7USVeWdd
— wikusia♡ (@wisunkusia) May 19, 2025
Nazwa niefortunna, a wręcz zła
Niestety, nazwa nowych chrupek Bambi nie jest zbyt fortunna. Nie udało się w tym przypadku przewidzieć reakcji sieci na „Bambiszonki” przez speców od marketingu. Nie ukrywajmy też, że to produkt skierowany przede wszystkim do dzieci. Oczami wyobraźni widzę już jak wyzywają się one „szonów” albo co gorsza „kurwiszonów” tylko dlatego, że ktoś kupił sobie w Żabce chrupki. Dzieci bywają okropne i to bardzo prawdopodobny scenariusz, skoro starsi w taki sposób robią sobie z tego bekę.
Jeśli szukasz biletów na koncerty hip-hop/rap, zdobędziesz je w 100% legalnie u naszych przyjaciół z Biletomat.pl
Felieton
Jongmen wykupił boty? Ścigać powinni też jego grafika – felieton
Jongmen poszedł w ślady Sentino.

Jeden z ostatnich swoich numerów, Sentino postanowił wypromować botami, które dodawały randomowe komentarze i tym samym zwiększały zasięg teledysku. Czy na podobny ruch zdecydował się Jongmen?
Kupione łapki w górę u Jongmena?
Ścigany przez polskie służby listem gończym Jongmen, wiedzie luksusowe życie w Dubaju. Co jakiś czas wypuszcza też nowe numery. Tym razem otrzymaliśmy od niego „Tranquillo” z gościnnym udziałem Palucha. Niestety, już chwilę po premierze coś nieładnie pachnie.
Po godzinie od premiery nowy numer Jongmena ma ponad 2 tys. wyświetleń i 3,2 tys. łapek w górę. Wprawdzie licznik Youtube’a czasami nie wyrabia, to taka ilość łapek w tak krótkim czasie budzi duże wątpliwości. Tym bardziej, że premierę od Jongmena możemy porównać z nowym kawałkiem Gurala, który ukazał się w tym samym czasie:
- Jongmen „Tranquillo”: 2.3k. wyświetleń, 3.2k łapek.
- Gural „Totentanz”: 6k wyświetleń, 900 łapek.


Co kierowało Jongmenem, żeby sięgnąć po boty? Możemy tylko przypuszczać, ale głośno myśląc może to wyglądać tak, że pomysłodawca Jongcoinów zaprosił sobie do numeru Palucha, poważnego gracza z mainstreamu i nie mógł sobie pozwolić na to, żeby ten numer przeszedł bez echa lub miał jakieś skromne zasięgi.
PS. Na czas pisania artykułu Paluch nie włączył się w promocję klipu.
Jongmen – mistrz okładek
To nie koniec nowości od Jongmena i będąc dalej przy premierze nowego singla nie mogę przejść obojętnie wobec jego strony graficznej. Przez lata raper raczył nas ponadprzeciętnymi artworkami, które dodawały uroku jego singlom i płytom. Nic w tej kwestii się nie zmieniło. Raper kontynuuje cały czas współpracę z tym samym grafikiem. Wystarczy spojrzeć na okładkę nowego singla, o której nawet trudno powiedzieć, że powstała na kolanie.
Ciekawi mnie proces komunikacyjny między Jongmenem a grafikiem. Mógł on wyglądać tak:
- Jongmen: Ejj, potrzebuję zajebistą okładkę.
- Grafik: Na kiedy?
- Jongmen: Mordo, za minutę premierą.
- Grafik, Luz mordo…

Gandi Ganda „Goronce wersy płonom” ma godnego następcę. A co na to Paluch, który jednak od lat dba o swoją nieskazitelną identyfikację wizualną? Hmm…

Jeśli szukasz biletów na koncerty hip-hop/rap, zdobędziesz je w 100% legalnie u naszych przyjaciół z Biletomat.pl
Felieton
Bonus RPK nie chce być patusem z ulicy, więc wydaje płytę… „Głos ulicy” 👀 – felieton
Czego nie rozumiesz?

Bonus RPK postanowił zjeść ciastko i mieć ciastko. Jego działalność po wyjściu z więzienia jest pełna absurdów i sprzeczności.
BGU nie chciał trafić za kraty w związku z wyrokiem za handel narkotykami. W jednym momencie wszystkie antysystemowe hasła przez niego głoszone przestały mieć znaczenie i raper zaczął pojawiać się w mainstreamowych mediach, którymi do tej pory gardził. Przekonywał, że jest niewinny, ale oczy kota ze Shreka nie zrobiły wrażenia na organach ścigania.
Odsiedział niepełny wyrok z zasądzonych ponad 5 lat. Zaraz po wyjściu na wolność rozpoczęła się fala braku konsekwencji w jego działalności. Pokazywanie się z „kanapką hajsu”, kiedy chwilę wcześniej żebrało się każdą złotówkę. W tym przypadku fani szybko wyjaśnili flexownika, dając wyraz swojego niezadowolenia i rugając Bonusa na jego własnych profilach społecznościowych.

Chwilę później kolejna wtopa. Próba przyciągnięcia kupujących na preorder płyty poprzez fejkową ilość osób na stronie. Bonus postanowił ściemnić na stronie z preorderem, że zainteresowanie jego płytą jest naprawdę duże. Oczywiście był to fejk i obok przycisku „Kup teraz” był licznik z losowo pojawiającymi się cyframi, a nie z faktyczną liczbą osób, która była zainteresowana zakupem albumu. Może i kłamstewko, ale zawsze kłamstewko.
Janusz Schwertner znany ze swoich lewicowych poglądów, niedawno bronił polityki migracyjnej, a także atakował Grzegorza Brauna. Z drugiej strony Bonus, który kojarzył się zawsze z prawicowymi poglądami. Ulicznik z zasadami. Nie przeszkodziło mu to jednak w nawiązaniu współpracy z lewicowym dziennikarzem, który napisał mu książkę, żeby spieniężyć pobyt za kratami.
Grande Connection nazwał Bonusa, który trenował też jakiś czas temu z Matą (ojciec Marcin Matczak ma powiązania polityczne) – wspólnikiem systemu. Trudno nie odnieść takiego wrażenia po jego ostatnich ruchach, tym bardziej, że chce on oficjalnie zerwać z ulicą – o czym zaczyna opowiadać w wywiadach.

Najnowsze doniesienia od Bonusa są takie, że przeszkadza mu już bycie ulicznikiem.
– Nie chcę już być uważany za jakiegoś Bonusa-patusa, który siedzi w klimatach ulicznych i ma zamkniętą głowę. Jestem ojcem, mam dzieci, które są wychowane w zupełnie innych czasach. Kiedyś raper miał jakieś swoje ramy, poza które nie wychodził. Dzisiaj rap jest wszędzie. Jeżeli ktoś w tych ramach pozostał, to ciężko mu zaakceptować nową rzeczywistość – wyznał w rozmowie z Newonce.
Bonus dorósł, nie chce być uważany za patusa z bramy, bo taki wizerunek przeszkadza nie tylko w życiu prywatnym, ale też w interesach. Marki nie chcą być kojarzone ze złą ulicą, menelami i penerami. Dlatego szef Ciemnej Strefy włączył najzwyczajniej w świecie tryb „family friendly”. Swoja drogą – świetny ruch i szkoda, że tak późno.
Jak zatem łagodnie obejść się z wiernymi fanami, których przez dekady karmiło się prawilną gadką? Nazwać płytę „Głos ulicy”. To nie żart. Bonus z jednej strony odcina się od ulicy w wywiadach, a z drugiej zapowiada nową płytę zatytułowaną „Głos ulicy”. No chyba sezamkowej w tym wypadku.

Patrząc na kandydatów na prezydenta, dostawiłbym w najbliższej debacie jeszcze jeden pulpit, przy którym znalazłby się Pan Oliwier. Jest idealnym przykładem politycznego bełkotu: jedno mówi, drugie robi.
PS. Więzienie resocjalizuje. Przypadek Artysty Kombinatora potwierdza tę tezę, bo z antysystemowca stał się on przykładnym obywatelem, który nie chce być już ulicznikiem, ale jeszcze chociaż jedną nogą tam zostanie, żeby nie odciąć całkiem pępowiny, przez którą mógłby stracić płynność finansową . Człowiek zasad (zobacz).
Jeśli szukasz biletów na koncerty hip-hop/rap, zdobędziesz je w 100% legalnie u naszych przyjaciół z Biletomat.pl
-
News2 dni temu
Quebonafide trzeci na świecie
-
News2 dni temu
Przepowiednia Quebonafide, którą wyjawił u Stanowskiego, spełniła się po tygodniu
-
News3 dni temu
Tede i historia o Paluchu: „Popijaliśmy szampana w angielskim hotelu”
-
News5 dni temu
GSP: „Belmondo mnie oszukał. Wyr*chał mi babę”
-
News3 dni temu
Raper z Afryki nagrał z Quebonafide i zniknął na 9 lat
-
News2 dni temu
Artur Rawicz: „Zdiagnozowano u mnie raka”
-
News1 dzień temu
Koniec teorii. Wiemy, dlaczego Taco nie pojawił się u Quebo na Narodowym
-
News3 dni temu
Żurom odmówił wywiadu. Bandzior, który pobił Wilka, jednym z powodów